پنجره ویرایشگر داده (SPSS Data Editor Window)

در نرم‌افزار spss معمولاً با سه پنجره کار می‌کنیم. پنجره ویرایشگر داده ؛ پنجره ویرایشگر syntax؛ پنجره نمایشگر خروجی output viewer

پنجره اصلی spss، پنجره ویرایشگر داده است. این تنها پنجره‌ای است که همیشه در هنگام اجرای SPSS باز می‌شود. اگرچه این پنجره «ویرایشگر داده» نامیده می‌شود، ما از آن فقط برای بررسی داده‌ها استفاده می‌کنیم. قویاً توصیه می‌کنیم که

هرگز اطلاعات را در ویرایشگر داده ویرایش نکنید.

بهترین و سریع‌ترین راه برای ویرایش داده‌ها استفاده از syntax است که در بخش‌های بعدی آموزش داده خواهد شد.  

نمایش داده و متغیرها در spss

یک فایل داده spss، همیشه دارای دو tab است که در گوشه پایین سمت چپ مشاهده می‌شوند.

Data View : داده‌های واقعی را در این تب مشاهده می‌کنیم

Variable View: اطلاعات اضافی درباره داده‌ها را در این قسمت می‌بینیم.

می‌توان با روش‌های زیر، بین این دو tab جابجا شد

• کلیک کردن بر روی هر یک از آن‌ها
• استفاده از کلید میانبر ctrl+t
• دو بار کلیک بر روی نام متغیر در Data View
• دو بار کلیک بر روی outline number در Variable View

ابتدا به بررسی بخش‌های اصلی تب Data View می‌پردازیم. سپس variable view را بررسی می‌کنیم.

Data View در اس پی اس اس

1. ابتدا اطمینان حاصل کنید که در تب Data View هستید.
2. یک ستون از سلول‌ها، متغیر را شامل می‌شود. هر متغیر یک نام منحصربه‌فرد خود را دارد (مثلاً gender یا جنسیت) که در بالای ستون نمایش داده می‌شود.
3. ردیفی از سلول‌ها یک case (مورد) را تشکیل می‌دهند. معمولاً، هر پاسخ‌دهنده در مطالعه به‌عنوان یک case واحد نشان داده می‌شود.
4. در SPSS، مقادیر (values) به محتویات سلول اشاره دارد.
5. نوار وضعیت می‌تواند اطلاعات مفیدی در مورد داده‌ها ارائه دهد، مثلاً اینکه آیا تغییراتی مانند  WEIGHT، FILTER،  SPLIT FILE یا حالت UNICODE  روی داده‌ها به‌کاررفته یا خیر.

این‌ها عناصر اصلی در Data View  است. در بخش بعدی، به بررسی تب Variable View می‌پردازیم.

پرسش و پاسخ درباره آموزش نرم‌افزار SPSS – قسمت سوم (پنجره ویرایشگر داده در SPSS)

1. پنجره ویرایشگر داده در SPSS چیست؟
پنجره ویرایشگر داده در SPSS یکی از قسمت‌های اصلی نرم‌افزار است که به کاربران امکان می‌دهد داده‌های خود را وارد و ویرایش کنند. در این پنجره، می‌توان به راحتی داده‌ها را مشاهده، وارد یا تغییر داده و همچنین از ابزارهای مختلف برای تحلیل داده‌ها استفاده کرد.

2. چه اجزایی در پنجره ویرایشگر داده در SPSS وجود دارد؟
پنجره ویرایشگر داده در SPSS شامل چند بخش اصلی است:

• شیت داده (Data View): در این قسمت داده‌ها به صورت جدول نمایش داده می‌شوند. هر ردیف نمایانگر یک مورد یا نمونه و هر ستون نمایانگر یک متغیر است.
• شیت متغیر (Variable View): در این قسمت، مشخصات متغیرها مانند نام، نوع داده، برچسب‌ها و مقیاس‌های اندازه‌گیری قابل ویرایش هستند.

3. چگونه داده‌ها را وارد پنجره ویرایشگر داده در SPSS کنیم؟
برای وارد کردن داده‌ها به پنجره ویرایشگر داده در SPSS، می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد:

• وارد کردن دستی داده‌ها در هر سلول جدول
• استفاده از گزینه‌های “Import Data” برای وارد کردن داده‌ها از فایل‌های اکسل، CSV یا دیگر فرمت‌ها
• کپی و چسباندن داده‌ها از دیگر منابع به شیت داده در SPSS

4. نحوه مشاهده و ویرایش ویژگی‌های متغیرها در پنجره ویرایشگر داده به چه صورت است؟
برای مشاهده و ویرایش ویژگی‌های متغیرها، باید به شیت متغیرها (Variable View) بروید. در این قسمت، برای هر متغیر می‌توان ویژگی‌هایی نظیر نام، نوع (Numerical یا String)، مقیاس اندازه‌گیری (Nominal، Ordinal یا Scale) و سایر مشخصات را مشاهده و ویرایش کرد.

5. تفاوت بین شیت داده و شیت متغیر در پنجره ویرایشگر داده در SPSS چیست؟

• شیت داده (Data View): جایی است که داده‌های اصلی (مقادیر مربوط به هر متغیر) نمایش داده می‌شوند و کاربران می‌توانند داده‌ها را وارد یا ویرایش کنند.
• شیت متغیر (Variable View): جایی است که اطلاعاتی مانند نام متغیر، نوع داده، برچسب‌ها و ویژگی‌های مختلف هر متغیر به صورت تنظیمات و ویژگی‌ها نمایش داده می‌شود.

6. چگونه می‌توان از کدگذاری برای متغیرهای نوع اسمی (Nominal) در SPSS استفاده کرد؟
برای کدگذاری متغیرهای نوع اسمی (Nominal)، می‌توان در شیت متغیر، در ستون “Values”، برای هر کد عددی (مثلاً 1 برای مرد و 2 برای زن) برچسب‌هایی مانند “مرد” و “زن” را تعریف کرد. این کار به تحلیلگران کمک می‌کند تا مقادیر عددی را به صورت معنادار نمایش دهند.

7. چگونه می‌توان نام متغیرها را در پنجره ویرایشگر داده تغییر داد؟
برای تغییر نام متغیرها در SPSS، به شیت متغیر بروید، در ستون “Name” نام متغیر مورد نظر را انتخاب کرده و آن را ویرایش کنید. این تغییرات بلافاصله در شیت داده نیز اعمال می‌شود.

8. آیا می‌توان در پنجره ویرایشگر داده در SPSS محاسبات انجام داد؟
بله، در پنجره ویرایشگر داده SPSS می‌توان با استفاده از توابع و فرمول‌های مختلف، محاسباتی مانند میانگین، مجموع، درصد و… را انجام داد. این محاسبات معمولاً با استفاده از گزینه‌های منو مانند “Transform” یا “Compute Variable” انجام می‌شوند.

9. آیا امکان مرتب‌سازی داده‌ها در پنجره ویرایشگر داده وجود دارد؟
بله، در پنجره ویرایشگر داده SPSS می‌توان داده‌ها را بر اساس یک یا چند متغیر مرتب کرد. برای این کار، می‌توانید از گزینه “Sort Cases” در منوی “Data” استفاده کنید و ترتیب داده‌ها را بر اساس مقادیر متغیرهای انتخابی تنظیم کنید.

10. چگونه می‌توان داده‌های گمشده را در پنجره ویرایشگر داده شناسایی کرد؟
در پنجره ویرایشگر داده، مقادیر گمشده معمولاً به صورت “Missing” یا “System Missing” در سلول‌های مربوطه نمایش داده می‌شوند. همچنین می‌توان با استفاده از گزینه‌های “Define Missing” در منوی “Transform” مقادیر گمشده را به صورت دستی شناسایی و وارد کرد.

11. چه تنظیماتی برای متغیرهای عددی در پنجره ویرایشگر داده در SPSS می‌توان اعمال کرد؟
برای متغیرهای عددی، می‌توان تنظیمات مختلفی را اعمال کرد، از جمله:

• تعیین تعداد اعشار نمایش داده شده
• انتخاب مقیاس اندازه‌گیری (مقیاس، ترتیبی یا اسمی)
• تعریف مقادیر گمشده یا خارج از دامنه مجاز
• تنظیمات مربوط به نوع داده (عدد صحیح یا اعشاری)

12. آیا می‌توان در پنجره ویرایشگر داده SPSS فیلترهایی برای نمایش داده‌ها اعمال کرد؟
بله، در SPSS می‌توان فیلترهایی را برای نمایش داده‌ها بر اساس شرایط خاص اعمال کرد. این کار از طریق منوی “Data” و گزینه “Select Cases” قابل انجام است، که به شما این امکان را می‌دهد که تنها موارد خاصی از داده‌ها را برای تحلیل انتخاب کنید.

13. آیا می‌توان در پنجره ویرایشگر داده SPSS تغییرات را لغو کرد؟
بله، در SPSS مانند اکثر نرم‌افزارهای دیگر، می‌توان با استفاده از گزینه “Undo” یا کلید میان‌بر Ctrl+Z، تغییرات انجام شده را لغو کرد و به حالت قبلی برگرداند.

14. چگونه می‌توان داده‌ها را در پنجره ویرایشگر داده ذخیره کرد؟
برای ذخیره داده‌ها، می‌توان از گزینه “Save” در منوی “File” استفاده کرد و فایل داده‌ها را با فرمت SPSS (.sav) یا فرمت‌های دیگر مانند CSV یا Excel ذخیره کرد.