دکترای حرفه‌ای مقطعی دانشگاهی است که دانش آموزان بعد از گذراندن دوره پیش‌دانشگاهی (یا با مدرک دیپلم نظام قدیم) وارد آن شده و به‌صورت پیوسته تا اخذ مدرک دکتری تحصیل می‌کنند. رشته‌هایی که دارای این مقطع تحصیلی هستند شامل رشته‌های علوم پزشکی مانند داروسازی، پزشکی عمومی، دامپزشکی عمومی و دندانپزشکی بوده و تحت نظر وزارت بهداشت‌اند.

البته اخیراً دوره Doctorate of Business Administration یا دکترای مدیریت حرفه‌ای کسب‌وکار که به‌اختصار DBA نامیده می‌شود نیز به وجود آمده‌ است. این رشته معادل دکترای حرفه‌ای است. برای ورود به DBA باید دارای مدرک کارشناسی ارشد باشید؛ اما در دانشگاه‌های کشور تدریس نمی‌شود و از همین رو در این مبحث به همین بسنده می‌کنیم که مدرک آن معادل دکترای تخصصی نبوده و از آن متفاوت است.

کلیه دانشجویان مقطع دکترای حرفه‌ای موظف‌اند طرح آموزشی بگذرانند و تا پایان آن حق شرکت مجدد در کنکور رشته‌های دیگر را ندارند. طی طرح آموزشی دانشجویان باید در زمان تعیین‌شده درزمینهٔ کاری مرتبط با رشته خود فعالیت کنند.

ازآنجاکه این رشته‌ها به‌خصوص رشته‌های پزشکی، دامپزشکی، دندانپزشکی و داروسازی جزء رشته‌های پرطرفدار محسوب می‌شوند، پذیرششان فقط از طریق کنکور صورت می‌گیرد.

دکترای حرفه‌ای چند سال است؟

معمولاً بین 6 تا 7 سال است؛ دندانپزشکی 6 سال، دامپزشکی 6/5 سال و برای سایر رشته‌ها 7 سال است. حتی ممکن است یک رشته در دانشگاه‌های مختلف کوتاه‌تر یا طولانی‌تر شود. دانشجویان طی این مدت بین 209 الی 300 واحد درسی را می‌گذرانند.

ثبت‌نام دکترای حرفه‌ای

حداقل مدرک موردنیاز برای ثبت‌نام در کنکور دکترای حرفه‌ای، مدرک پیش‌دانشگاهی است.

برای ثبت‌نام باید دفترچه کنکور را از سایت سازمان سنجش دریافت کرده و مطابق راهنمایی‌های آن اقدام کنید. درواقع ثبت‌نام این رشته‌ها نیز همراه با رشته‌های مقاطع کاردانی و کارشناسی صورت می‌گیرد.

چون این رشته‌ها از رشته‌های پرطرفدار محسوب می‌شوند، پذیرش بدون کنکور ندارند و داوطلبان برای پذیرفته شدن حتماً باید در کنکور سراسری شرکت کنند.

دانشگاه‌های سراسری (شبانه و روزانه)، آزاد، غیرانتفاعی برای این مقطع تحصیلی دانشجو می‌پذیرند.

تفاوت دکتری حرفه‌ای و دکتری عمومی

دکترای حرفه‌ای یک مقطع تحصیلی است. رشته‌های مختلفی مانند داروسازی، دندانپزشکی، دکتری عمومی، دامپزشکی و … در این مقطع تحصیلی تدریس می‌شوند.

دکتری عمومی نام یکی از رشته‌هایی است که در مقطع دکتری حرفه‌ای تدریس می‌شود. دانشجویان این رشته بعد از فارغ‌التحصیلی می‌توانند به‌عنوان پزشک عمومی فعالیت کنند.

تفاوت دکتری حرفه‌ای و.Ph.D

.Ph.D همان دکترای تخصصی است که با دکترای حرفه‌ای فرق دارد.

اولین تفاوت مهم این است که شما از مقطع پیش‌دانشگاهی وارد دکترای حرفه‌ای می‌شوید، ولی برای ورود به دکترای تخصصی (Ph.D.) باید کارشناسی ارشد داشته باشید.

علاوه بر این، فارغ‌التحصیلان دکتری حرفه‌ای می‌توانند در صورت تمایل در امتحان تخصص شرکت کرده و دکتری تخصصی بگیرند؛ بنابراین همان‌طور که مشاهده می‌کنید دکتری تخصصی یک مرحله بالاتر از حرفه‌ای قرار دارد.

اما بازهم دکترای تخصصی بالاترین سطح تحصیلات نبوده و بعدازآن فوق تخصص دکتری را داریم که فقط بعضی رشته‌ها امکان ادامه تحصیل در این مقطع را دارند.

دکتری حرفه‌ای معادل فوق‌لیسانس

در بخش قبل گفته شد که بعد از اخذ مدرک دکترای حرفه‌ای می‌توانید در امتحان دکترای تخصصی شرکت کرده و تخصص بگیرید؛ بنابراین دکترای حرفه‌ای معادل دکترای تخصصی نمی‌شود.

اما تعداد واحدهایی که در دکترای حرفه‌ای گذرانده می‌شود نسبت به کارشناسی ارشد بیشتر بوده، به‌طوری‌که شما برای اخذ مدرک کارشناسی ارشد باید 6 سال تحصیل کنید (4 سال کارشناسی و 2 سال کارشناسی ارشد ناپیوسته) ولی دکترای حرفه‌ای اکثر رشته‌ها 7 سال است. از این نظر شاید بتوان گفت دکترای حرفه‌ای در جایگاهی بین کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی قرار دارد.

برای ادامه تحصیل، برای آزمون‌های استخدامی یا معادل‌سازی مدرک تحصیلی، دکترای حرفه‌ای معادل کارشناسی ارشد به‌حساب آورده می‌شود.

دکترای حرفه‌ای به انگلیسی

دکترای عمومی Doctor of Medicine یا Medicine Doctorate یا به‌اختصار MD

داروسازی Doctor of Pharmacy Degree یا به‌اختصار.Pharm.D

دندانپزشکی عمومی Dentistry

دامپزشکی Doctor of Veterinary Medicine یا به‌اختصار DVM

بیوتکنولوژی Doctor of Biotechnology Degree

فیزیوتراپی Doctor of Physiotherapy یا DPT