معرفی گرایش‌های کاردانی کامپیوتر

رشته کامپیوتر علاوه بر اینکه برای جوانان بسیار جذاب است به دلیل رشد روزافزون تکنولوژی، فرصت‌های شغلی زیادی پیش پای آنان خواهد گذاشت. حتی فارغ‌التحصیلان مقطع کاردانی کامپیوتر نیز می‌توانند در صورت برخورداری از مهارت‌های لازم وارد بازار کار شوند.

دانش‌آموختگان هنرستان، کاردانش و فنی حرفه‌ای که پیش‌دانشگاهی را نگذرانده‌اند، برای ورود به دانشگاه ابتدا وارد مقطع کاردانی می‌شوند و سپس در صورت تمایل در مقاطع بالاتر تحصیلاتشان را ادامه می‌دهند. بااین‌وجود دانش‌آموزانی که مقطع پیش‌دانشگاهی را گذرانده باشند نیز می‌توانند کاردانی کامپیوتر را انتخاب کنند.

شرایط ثبت‌نام کاردانی کامپیوتر

کاردانی کامپیوتر در تمام دانشگاه‌های شبانه و روزانه، آزاد، غیرانتفاعی، علمی کاربردی و فنی حرفه‌ای پذیرش دانشجو دارد. درصورتی‌که شما نیز داوطلب کاردانی کامپیوتر هستید می‌توانید در زمان ثبت‌نام دانشگاه دفترچه راهنما را از سایت سازمان سنجش و یا سایت دانشگاه آزاد (برای ثبت‌نام بدون کنکور آزاد) گرفته و ثبت‌نام کنید.

الف) از چه رشته‌ای می‌توان وارد کاردانی کامپیوتر شد؟

اولین مسئله‌ای که معمولاً ذهن داوطلبان را به خود درگیر می‌کند این است که آیا می‌توانند رشته دیپلم خود را تغییر داده و وارد رشته دیگری شوند. پاسخ این است که شما می‌توانید از هر رشته‌ای برای تمام رشته‌های بدون کنکور و با کنکور دانشگاه ثبت‌نام کنید. تنها تفاوت این است که در صورت تغییر رشته باید حدود 8 الی 12 واحد درسی به‌عنوان واحدهای جبرانی بگذرانید.

ب) حداقل مدرک موردنیاز برای ورود به کاردانی کامپیوتر چیست؟

همان‌طور که در مطلب «کاردانی چیست؟» توضیح داده شد، مقطع تحصیلی کاردانی می‌تواند به‌صورت پیوسته یا ناپیوسته باشد.

داوطلبان کاردانش و فنی حرفه‌ای و هنرستان نظام قدیم که دوره پیش‌دانشگاهی را نگذرانده‌اند باید برای کاردانی پیوسته اقدام کنند؛ اما برای کاردانی ناپیوسته گذراندن دوره پیش‌دانشگاهی الزامی است.

کاردانی پیوسته

کاردانی ناپیوسته

ج) مهارت‌های موردنیاز برای موفقیت شغلی با مدرک کاردانی کامپیوتر کدامند؟

برای اینکه در این رشته موفق عمل کنید باید از دانش زبان انگلیسی خوبی برخوردار باشید. برای به‌روزرسانی اطلاعات خود از منابع انگلیسی استفاده کنید. به‌علاوه در محیط کار همیشه از معادل انگلیسی اصطلاحات استفاده می‌شود، پس حتی اگر در دانشگاه در کتاب‌های درسی از اصطلاحات فارسی استفاده‌شده، معادل انگلیسی آن‌ها را یاد بگیرید.

نکته‌ای که علاقه‌مندان رشته کامپیوتر باید به آن توجه داشته باشند این است که علوم مربوط به کامپیوتر دائماً در حال تحول و پیشرفت است؛ لذا اگر این رشته را برای تحصیل انتخاب می‌کنید باید مطالعات خارج درسی داشته و علم خود را به‌روز کنید.

یکی دیگر از ویژگی‌های موردنیاز برای موفقیت در این رشته، داشتن خلاقیت است. شما در هر گرایشی که تحصیل کنید نیاز دارید تا با ذهنی باز به طراحی نرم‌افزار، سخت‌افزار و … بپردازید.

در ضمن درصورتی‌که قصد دارید از مدرکتان در خارج از کشور استفاده کنید می‌توانید در امتحانات بین‌المللی شرکت کرده و در کنار مدرک دانشگاهی خود، مدارک بین‌المللی نیز بگیرید.

این چهار مهارتی که در این بخش گفته شد اجباری نیستند اما برای موفقیت بیشتر در شغل آتی خود بهتر است که از آن‌ها برخوردار باشید.

تعداد واحدهای کاردانی کامپیوتر

مدت مجاز تحصیل در مقطع کاردانی تا دو سال و نیم است، اما معمولاً دانشجویان می‌توانند طی دو سال آن را به پایان برسانند.

دانشجویان کاردانی کامپیوتر باید بین 68 تا 73 واحد درسی را بگذرانند.

گرایش‌های کاردانی کامپیوتر

امروزه علاوه بر گرایش‌های مختلف رشته کامپیوتر، یک سری رشته‌های بین‌رشته‌ای مشترک با کامپیوتر به وجود آمده‌اند. در اینجا به همه این موارد پرداخته خواهد شد.

درضمن رشته‌های دانشگاه علمی کاربردی متفاوت از رشته‌های سایر دانشگاه‌هاست. برای اطلاع از رشته‌های کاردانی کامپیوتر در این دانشگاه به مطلب «معرفی رشته‌های علمی کاربردی» مراجعه نمایید.

زمانی که مطالب زیر را مطالعه می‌کنید در نظر داشته باشید که ترتیب دروس در چارت درسی هر رشته از دانشگاهی به دانشگاه دیگر متفاوت است، اما عموماً در عنوان آن‌ها تفاوتی وجود ندارد.

گرایش‌های رشته کامپیوتر در مقاطع مختلف تحصیلی

کاردانی فنی شبکه‌های کامپیوتری

در کاردانی شبکه‌های کامپیوتری با شبکه‌های محلی (LAN)، شهری (MAN)، گسترده (WAN) و جهانی (GAN) آشنا می‌شوید. این رشته علاوه بر سخت‌افزار به نرم‌افزار کامپیوتر نیز مربوط می‌شود.

درصورتی‌که تمایل دارید اطلاعات خود را از سطح دانشگاه فراتر ببرید می‌توانید در دوره‌های MCSA (پیاده‌سازی، مدیریت و رفع عیب شبکه‌های ویندوزی) و MCSR (شامل MCSA و طراحی شبکه‌های ویندوزی) که در آموزشگاه‌ها برگزار می‌شود نیز شرکت کنید.

امروزه به دلیل اینکه تقریباً در تمام شرکت‌ها نیاز است که کامپیوترها به یکدیگر و به شبکه جهانی متصل شوند، این رشته بازار کار خوبی دارد. درصورتی‌که تحصیلاتتان را تا کارشناسی ادامه دهید حتی می‌توانید به پست‌های مدیریتی برسید.

این گرایش فقط در دانشگاه‌های آزاد و علمی کاربردی و به‌صورت پیوسته تدریس می‌شود.

–         چارت درسی کاردانی فنی شبکه‌های کامپیوتری

ترم اول: زبان عمومی، مبانی مهندسی نرم‌افزار، برنامه‌سازی پیشرفته 1، سیستم‌عامل 2 و کارگاه، برنامه‌سازی کامپیوتر و کارگاه، فارسی عمومی، دانش خانواده، اندیشه اسلامی 1

ترم دوم: ذخیره و بازیابی اطلاعات 1، ریاضی عمومی، برنامه‌سازی پیشرفته 2، ساختمان داده‌ها، فیزیک الکتریسیته و مغناطیس، شیوه ارائه نوشتاری و گفتاری، شبکه‌های محلی، کارگاه شبکه‌های محلی

ترم سوم: مبانی الکترونیک، زبان فنی، زبان ماشین و اسمبلی، آمار و احتمالات، ریاضی کاربردی، مبانی اینترنت، تربیت‌بدنی 1، اصول سرپرستی، آیین زندگی، آشنایی با قرائت و روان‌خوانی قرآن کریم

ترم چهارم: چندزبانه سازی، مباحث ویژه، ذخیره و بازیابی اطلاعات 2، نرم‌افزار ریاضی و آمار، محاسبات عددی، گرافیک کامپیوتری، پایگاه داده‌ها، کارگاه مبانی الکترونیک، سخت‌افزار 2

کاردانی نرم‌افزار کامپیوتر

فارغ‌التحصیلان رشته نرم‌افزار کامپیوتر برای سیستم‌های سخت‌افزاری برنامه نوشته و آن‌ها را برای محیط‌های مختلف عملیاتی، اداری، سازمانی و خدماتی آماده می‌سازند.

ازآنجاکه نرم‌افزار نیازی به ابزار خاص و دور از دسترسی ندارد، دانش‌آموختگان این رشته می‌توانند با صرف هزینه‌ای اندک برای خود و دیگران تولید اشتغال کنند. این افراد می‌توانند به‌عنوان برنامه‌نویس به‌صورت آزاد و یا در شرکت‌ها و سازمان‌ها مشغول فعالیت شوند.

این گرایش تقریبا در تمامی دانشگاه‌ها به‌صورت بدون کنکور و باکنکور، پیوسته و ناپیوسته دانشجو می‌پذیرد.

–         چارت درسی کاردانی نرم‌افزار کامپیوتر

ترم اول: فارسی، آیین زندگی (اخلاق کاربردی)، برنامه‌سازی پیشرفته 1، سیستم‌عامل 2، مبانی اینترنت، کارگاه سیستم‌عامل 2

ترم دوم: آشنایی با قرائت و روخوانی قرآن، زبان خارجی، فیزیک الکتریسیته و مغناطیس، ریاضی عمومی، آزمایشگاه نرم‌افزار گرافیکی، مبانی مهندسی نرم‌افزار، شبکه‌های محلی کامپیوتری، کارگاه شبکه‌های محلی کامپیوتری، برنامه‌سازی پیشرفته 2، ذخیره و بازیابی اطلاعات

ترم سوم: تربیت‌بدنی 1، شیوه ارائه نوشتاری و گفتاری، مبانی الکترونیک، زبان فنی، ریاضی کاربردی، آمار و احتمالات، زبان ماشین و اسمبلی، ساختمان داده‌ها، اصول سرپرستی

ترم چهارم: دانش خانواده و جمعیت، اندیشه اسلامی 1، سخت‌افزار کامپیوتر 2، برنامه‌نویسی مبتنی بر وب، پایگاه داده‌ها، آزمایشگاه پایگاه داده‌ها، مباحث ویژه، پروژه، کارآموزی، کارآفرینی و پروژه

کاردانی سخت‌افزار کامپیوتر

فارغ‌التحصیلان رشته سخت‌افزار کامپیوتر می‌توانند در بخش تولید قطعات، آزمایش، بروز کردن و تعمیر آن‌ها فعالیت کنند. علاوه بر امکان اشتغال در شرکت‌ها، دانش‌آموختگان کاردانی سخت‌افزار کامپیوتر می‌توانند مغازه فروش یا تعمیر کامپیوتر و لوازم جانبی باز کنند و کار آزاد داشته باشند.

تقریبا تمام دانشگاه‌ها برای کاردانی سخت‌افزار کامپیوتر در مقطع کاردانی به‌صورت پیوسته و ناپیوسته، بدون کنکور و باکنکور دانشجو می‌پذیرند.

–         چارت درسی کاردانی سخت‌افزار کامپیوتر

ترم اول: کارگاه کامپیوتر، زبان پیش، برنامه‌سازی 1، مدار منطقی، فارسی، فیزیک الکتریسیته، ریاضی عمومی، کارگاه برق

ترم دوم: نقشه‌کشی صنعتی، مدار الکتریکی، زبان عمومی، آمار و احتمالات، اخلاق اسلامی، معماری کامپیوتر، ریاضیات کاربردی، آزمایشگاه مدار منطقی، آزمایشگاه فیزیک

ترم سوم: الکترونیک، ریزپردازنده، زبان تخصصی، اصول سرپرستی، کاربرد مخابرات، اندیشه اسلامی، آزمایشگاه معماری کامپیوتر، اصول شبکه و سیستم‌ها، آزمایشگاه مدار الکتریکی

ترم چهارم: تنظیم خانواده، دستگاه‌های جانبی، آزمایشگاه دستگاه‌های جانبی، آزمایشگاه ریزپردازنده، آزمایشگاه الکترونیک، اصول مونتاژ و کارگاه اصول مونتاژ، اندازه‌گیری الکترونیک، تربیت‌بدنی 1، کارورزی، پروژه سخت‌افزار

کاردانی سیستم‌های کامپیوتری

هدف رشته سیستم‌های کامپیوتری این است که فارغ‌التحصیلان آن بتوانند انواع سیستم‌های رایانه‌ای و همراه، سیستم‌های اتوماسیون خانگی و دستگاه‌های جانبی رایانه‌ای را تعمیر کنند.

فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند به‌عنوان تکنسین نصب و تعمیر سیستم‌های اتوماسیون خانگی، تعمیرکار دستگاه‌های جانبی رایانه‌ای، تکنسین تولید مدارهای چاپی و بردها، مونتاژکار و تعمیرکار کامپیوترهای شخصی و لپ‌تاپ‌ها مشغول به کار شوند.

این گرایش فقط در دانشگاه‌های علمی کاربردی (به‌صورت پیوسته) و آزاد (به‌صورت پیوسته و ناپیوسته) تدریس می‌شود.

–         چارت درسی کاردانی مونتاژ و تعمیر سیستم‌های رایانه‌ای (دانشگاه علمی کاربردی)

ترم اول: کاربینی، ریاضی علم کامپیوتر، ریاضی کاربردی، کارگاه کامپیوتر، فیزیک الکتریسیته، آزمایشگاه فیزیک الکتریسیته، زبان خارجی، اخلاق حرفه‌ای، تربیت‌بدنی 1، یکی از دروس مبانی نظری اسلام

ترم دوم: برنامه‌نویسی مقدماتی، شبکه‌های کامپیوتری، مدارهای الکتریکی و الکترونیکی، آزمایشگاه مدارهای الکتریکی و الکترونیکی، مدار منطقی، اصول سرپرستی، فارسی، کارورزی 1

ترم سوم: دستگاه‌های جانبی رایانه‌ای، کارگاه دستگاه‌های جانبی رایانه‌ای، معماری کامپیوتر، نرم‌افزارهای کاربردی، تولید مدارهای چاپی، کارگاه تولید مدارهای چاپی، زبان فنی و کاتالوگ خوانی، جمعیت و تنظیم خانواده، کارآفرینی

ترم چهارم: میکروکنترلرها، کارگاه میکروکنترلرها، دستگاه‌های اندازه‌گیری سنسورها، آزمایشگاه دستگاه اندازه‌گیری سنسورها، معماری سیستم‌های رایانه‌ای همراه، کارگاه معماری سیستم‌های رایانه‌ای همراه، یکی از دروس اخلاق و تربیت اسلامی، گزارش‌نویسی، پروژه، کارورزی 2

کاردانی فناوری اطلاعات (IT)

فناوری اطلاعات از گرایش‌های رشته کامپیوتر نیست بلکه یک رشته مجزا ولی مرتبط به کامپیوتر است.

هدف از رشته فناوری اطلاعات، همان‌طور که از نامش برمی‌آید، جمع‌آوری، دسته‌بندی و پردازش اطلاعات و پس‌ازآن استفاده به‌موقع از آن‌هاست.

اکثر شرکت‌ها به فردی که درزمینهٔ فناوری اطلاعات تحصیل کرده باشد نیاز دارند، به‌خصوص شرکت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، شرکت‌های ارتباطی و شبکه، شرکت‌های مخابراتی و شرکت‌های تجاری مانند بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری. درواقع فروش الکترونیک بلیت مترو، تمام سیستم‌های مکانیزه یک اداره، فروشگاه‌های بدون فروشنده و … همه وابسته به فارغ‌التحصیلان IT است.

روش‌های خوداشتغالی نیز برای این رشته بسیارند. از این رشته می‌توان برای آموزش از راه دور، تجارت الکترونیک و … استفاده کرد. در صورت پیش گرفتن این مسیر، برای اینکه بتوانید در کارتان موفق‌تر عمل کنید باید در زمینه‌ای که قصد فعالیت دارید دانش خود را بالا ببرید. مثلاً برای تجارت الکترونیک با مبانی تجارت و یا برای آموزش از راه دور با مبانی آموزش آشنا شوید.

اکثر دانشگاه‌ها برای این رشته در مقطع کاردانی گرایش ندارند؛ اما در مقاطع تحصیلی بالاتر به گرایش‌های شبکه‌های کامپیوتری، تجارت الکترونیک و سیستم‌های چندرسانه‌ای، فناوری اطلاعات، مدیریت سیستم‌های اطلاعاتی و امنیت اطلاعات تقسیم می‌شود.

مشاغل مناسب برای فارغ‌التحصیلان رشته امنیت شامل طراحی فایروال، سیستم‌های کنترل نفوذ (Honey Pots) و تشخیص نفوذ (IPS & IDS)، فیلترها، فراهم‌سازی امنیت لازم برای تراکنش‌های مالی بانک‌ها است. هم‌چنین این افراد می‌توانند در مراکز داده و شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنت برای تأمین امنیت سرورها فعالیت کنند.

–         -چارت درسی کاردانی فناوری اطلاعات و ارتباطات (IT)

ترم اول: ادبیات فارسی، معارف اسلامی، اخلاق و تربیت اسلامی، زبان خارجی، تربیت‌بدنی 1

ترم دوم: ریاضیات عمومی، آمار و احتمالات، فیزیک الکتریسیته و مغناطیس، آزمایشگاه فیزیک الکتریسیته و مغناطیس، مبانی کامپیوتر و برنامه‌سازی

ترم سوم: زبان‌های برنامه‌نویسی وب، ساختمان داده‌ها، سیستم‌های عامل مدیریت شبکه، تجزیه‌وتحلیل سیستم‌ها، آزمایشگاه پایگاه داده‌ها، پایگاه داده‌ها، شبکه‌های کامپیوتری، آزمایشگاه سیستم‌های عامل مدیریت شبکه، آزمایشگاه شبکه‌های کامپیوتری

ترم چهارم: مبانی فناوری اطلاعات، مهندسی فناوری اطلاعات، محیط‌های چندرسانه‌ای، تجارت الکترونیکی، مستندسازی، مباحث ویژه، زبان تخصصی

دروس اختیاری: گرافیک کامپیوتری، مهندسی اینترنت، هوش مصنوعی، شبیه‌سازی کامپیوتری، آشنایی با مبانی امنیت شبکه

کاردانی ارتباطات و فناوری اطلاعات (ICT)

فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) از گرایش‌های رشته کامپیوتر نیست بلکه از گرایش‌های رشته برق محسوب می‌شود. بااین‌حال ICT یک رشته میان‌رشته‌ای بین کامپیوتر، مخابرات، الکترونیک، صنایع و مدیریت بوده و دارای دو گرایش مدیریت ICT و ICT کاربردی است.

فارغ‌التحصیلان گرایش مدیریت می‌توانند در آینده به طراحی وب‌سایت و امور مدیریتی مانند مسئول بخش‌های مختلف ISP، مسئول سیستم‌های اطلاعاتی بپردازند؛ اما فارغ‌التحصیلان گرایش کاربردی امور اجرایی مثل تولید و نظارت بر تولید محتوای الکترونیکی را به عهده خواهند داشت.

–         چارت درسی کاردانی ارتباطات و فناوری اطلاعات (ICT)

دروس عمومی: ادبیات فارسی، معارف اسلامی 1، اخلاق و تربیت اسلامی، زبان خارجی، تربیت‌بدنی 1، جمعیت و تنظیم خانواده

دروس پایه: ریاضی عمومی، آمار و احتمالات، فیزیک الکتریسیته و مغناطیس، آزمایشگاه فیزیک الکتریسیته و مغناطیس، مبانی کامپیوتر و برنامه‌سازی

دروس اصلی: مدارهای الکتریکی، الکترونیک کاربردی، آزمایشگاه الکترونیک کاربردی، تکنولوژی مخابرات، آزمایشگاه تکنولوژی مخابرات، فناوری اطلاعات، آزمایشگاه اصول دیجیتال، اصول دیجیتال، ساختمان داده‌ها

دروس تخصصی: زبان تخصصی ICT، سوئیچینگ و سیگنالینگ، اصول رادیو ماکس، شبکه مخابرات نوری، آشنایی با شبکه GSM، ذخیره و بازیابی اطلاعات، ارتباط داده‌ها، سیستم‌عامل مدیریت شبکه، آزمایشگاه سیستم‌عامل مدیریت شبکه، پروژه، کارآموزی

دروس اختیاری: ساختار BTS و BSC، ساختار سوئیچ موبایل، آنتن و انتشار امواج، خطوط قطعت ماکروویو، تجهیزات شبکه داده 1، تجهیزات شبکه داده 2، نرم‌افزار سوئیچ، سخت‌افزار سوئیچ، محیط‌های چندرسانه‌ای، آشنایی با اینترنت، برنامه‌نویسی وب