انجام آزمون یو من ویتنی در نرم افزار 16 SPSS

همانطور که در پست قبلی بیان شد، برای مقایسه میانگین یک متغیر ترتیبی در دو جامعه آماری مستقل، از آزمون یو من ویتنی استفاده می‌شود. در این پست از موسسه فنی حرفه ای هورین تمرکز ما روی آموزش انجام آزمون یو من ویتنی در نرم افزار 16 SPSS با استفاده از یک مثال است.

مثال برای آزمون من ویتنی

فرض کنید که یکی از سوالات تحقیق ما این باشد:

• آیا کیفیت زندگی در بین زنان و مردان یکسان است؟

برای بررسی این سوال باید پرسشنامه کیفیت زندگی را بین اعضای جامعه توزیع کرده و سپس داده‌های به‌دست آمده را با نرم افزار SPSS تحلیل کنیم تا بتوانیم سوال تحقیق را پاسخ دهیم.

با توجه به این که متغیر مورد بررسی (کیفیت زندگی) یک متغیر ترتیبی است و هیچ اطلاعاتی در مورد توزیع پارامترها نداریم، باید از آزمون یو من ویتنی برای آزمون فرضیه استفاده کرد.

نحوه انجام آزمون یو من ویتنی در نرم افزار 16 SPSS

برای شروع، باید متغیرها را در SPSS تعریف کرده و داده‌های پرسشنامه را وارد نرم افزار کرد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد نحوه وارد کردن داده‌ها و گروه‌بندی متغیرها به صفحات ” نحوه وارد كردن اطلاعات پرسشنامه در spss“، “ نحوه تعریف متغیرها در spss” و ” گروه بندی متغیرها در SPSS” مراجعه کنید.

در این مثال، با توجه به این که متغیر مورد بررسی ما کیفیت زندگی بوده و کل پرسشنامه نشان دهنده کیفیت زندگی افراد است، نخست باید نمره کل پرسشنامه را محاسبه کنیم. سپس در نرم افزار SPSS مراحل زیر را انجام دهیم:

از منوی نرم افزار SPSS،  روی Analyze کلیک کرده و مطابق شکل زیر گزینه‌های Nonparametric Tests و Independent Samples2 را انتخاب کنید.

در پنجره باز شده، متغیر مورد بررسی را از ستون سمت چپ انتخاب کرده و روی علامت فلش کلیک کنید تا متغیر آزمودنی (Test Variable)  مشخص شود.

سپس متغیر دسته بندی (Grouping Variable) را مشخص کرده و روی علامت فلش پایین کلیک کنید.

سپس روی گزینه Define Group کلیک کنید. در پنجره باز شده، اعداد 1 و 2 را وارد کرده و روی Continue کلیک کنید.

در انتها با توجه به این که نوع آزمون به‌طور پیش‌فرض Mann-Whitney U تعیین شده، کافیست روی گزینه ok کلیک کنید.

تفسیر آزمون Mann-Whitney U

بعد از انجام مراحل بالا، نتایج در صفحه output در جداولی مانند شکل زیر به نمایش در می‌آید. در این جدول مقدار (Asymp. Sig. (2-tailed معیار تصمیم‌گیری است و برای تایید یا رد فرضیه، باید این مقدار با سطح خطای موردنظر پژوهشگر (آلفا) مقایسه شود.

کلاس‌های آموزشی نرم افزار SPSS در موسسه فنی حرفه ای هورینبرگزار می‌شود. برای ثبت‌نام می‌توانید فرم انتهای صفحه را پر کنید.

در اینجا پرسش و پاسخ‌هایی درباره عبارت “نحوه انجام آزمون یو من ویتنی در نرم‌افزار 16 SPSS” آمده است:

1. آزمون یو من ویتنی چیست و چه کاربردی دارد؟

پاسخ:
آزمون یو من ویتنی (Mann-Whitney U test) یک آزمون غیرپارامتریک است که برای مقایسه دو گروه مستقل استفاده می‌شود. این آزمون زمانی کاربرد دارد که داده‌ها نرمال نباشند و نتوان از آزمون‌های پارامتریک مانند t-test استفاده کرد. آزمون یو من ویتنی بررسی می‌کند که آیا توزیع دو گروه از یکدیگر متفاوت است یا خیر.

2. چگونه می‌توان آزمون یو من ویتنی را در نرم‌افزار SPSS 16 انجام داد؟

پاسخ:
برای انجام آزمون یو من ویتنی در نرم‌افزار SPSS 16 مراحل زیر را دنبال کنید:

1. ورود داده‌ها: ابتدا داده‌های خود را در SPSS وارد کنید. دو متغیر گروهی که می‌خواهید مقایسه کنید را در یک ستون جداگانه وارد کنید.
2. انتخاب آزمون: از منوی بالای SPSS، به مسیر Analyze → Nonparametric Tests → 2 Independent Samples بروید.
3. انتخاب متغیرها: در پنجره جدید، متغیر گروهی (مثلاً جنسیت یا هر متغیر مستقل دیگر) را در بخش Grouping Variable وارد کنید. سپس متغیر وابسته (مقدار یا نمره‌ای که می‌خواهید مقایسه کنید) را در بخش Test Variable(s) قرار دهید.
4. تنظیمات آزمون: در بخش Define Groups، گروه‌ها را تعریف کنید (برای مثال، گروه اول: 1 و گروه دوم: 2).
5. انتخاب آزمون: در بخش Test Type، گزینه Mann-Whitney U را انتخاب کنید.
6. اجرای آزمون: بر روی OK کلیک کنید تا آزمون اجرا شود و نتایج در پنجره خروجی نمایش داده شود.

3. چه نتایجی از آزمون یو من ویتنی در SPSS 16 به‌دست می‌آید؟

پاسخ:
پس از اجرای آزمون یو من ویتنی در SPSS، نتایج مختلفی به شما نمایش داده می‌شود:

• مقدار U: این مقدار نشان‌دهنده اختلاف بین رتبه‌ها در دو گروه است.
• سطح معنی‌داری (p-value): اگر p-value کمتر از 0.05 باشد، نشان‌دهنده وجود تفاوت معنی‌دار بین دو گروه است.
• مقایسه میانگین رتبه‌ها: SPSS همچنین میانگین رتبه‌های دو گروه را در خروجی نشان می‌دهد، که به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از توزیع داده‌ها داشته باشید.

4. چگونه می‌توان نتایج آزمون یو من ویتنی را تفسیر کرد؟

پاسخ:
در تفسیر نتایج آزمون یو من ویتنی، نکات زیر باید در نظر گرفته شود:

• مقدار U: اگر مقدار U کوچک باشد، نشان‌دهنده تفاوت بیشتر بین دو گروه است.
• سطح معنی‌داری (p-value): اگر p-value کمتر از 0.05 باشد، تفاوت میان دو گروه از نظر آماری معنی‌دار است. در غیر این صورت، تفاوت‌ها نمی‌توانند به‌طور قابل‌توجهی بر اساس داده‌های موجود تأثیرگذار باشند.
• زیرمجموعه‌های گروه‌ها: همچنین، SPSS ممکن است اطلاعاتی مانند میانگین رتبه‌ها و انحراف معیار آنها را نشان دهد که می‌تواند برای درک بهتر تفاوت‌ها مفید باشد.

5. چه تفاوت‌هایی بین آزمون یو من ویتنی و آزمون t-test وجود دارد؟

پاسخ:
تفاوت‌های اصلی بین آزمون یو من ویتنی و آزمون t-test عبارتند از:

• فرضیات: آزمون t-test به فرض نرمال بودن داده‌ها نیاز دارد، در حالی که آزمون یو من ویتنی غیرپارامتریک است و به توزیع داده‌ها وابسته نیست.
• نوع داده‌ها: آزمون t-test برای داده‌های پیوسته و نرمال مناسب است، اما آزمون یو من ویتنی برای داده‌های رتبه‌ای یا مقیاس ترتیبی مناسب است.
• هدف: آزمون t-test به‌طور خاص برای مقایسه میانگین‌ها استفاده می‌شود، در حالی که آزمون یو من ویتنی برای مقایسه توزیع‌ها و رتبه‌ها کاربرد دارد.

6. چه زمانی بهتر است از آزمون یو من ویتنی استفاده کنیم؟

پاسخ:
آزمون یو من ویتنی زمانی استفاده می‌شود که:

• داده‌ها نرمال نباشند و نتوان از آزمون‌های پارامتریک استفاده کرد.
• دو گروه مستقل دارید که می‌خواهید مقایسه کنید.
• داده‌ها به‌صورت رتبه‌ای یا مقیاس ترتیبی هستند.

7. آیا نرم‌افزار SPSS 16 به‌طور خودکار آزمون یو من ویتنی را اجرا می‌کند؟

پاسخ:
بله، SPSS 16 به‌طور خودکار آزمون یو من ویتنی را اجرا می‌کند، به شرطی که مراحل صحیح را برای وارد کردن داده‌ها و انتخاب آزمون دنبال کنید. پس از انتخاب گزینه‌های صحیح، SPSS نتایج را در پنجره خروجی نشان می‌دهد.

8. آیا نیاز به تغییرات خاصی در داده‌ها قبل از اجرای آزمون یو من ویتنی در SPSS است؟

پاسخ:
قبل از اجرای آزمون یو من ویتنی در SPSS، باید مطمئن شوید که داده‌ها به‌درستی وارد شده‌اند و دو گروه مستقل را به‌طور صحیح شناسایی کرده‌اید. همچنین، داده‌های شما باید از نوع رتبه‌ای یا مقیاس ترتیبی باشند و در صورت وجود داده‌های نادرست یا نواقص، باید آنها را تصحیح کنید.

9. آیا می‌توان آزمون یو من ویتنی را برای بیشتر از دو گروه در SPSS انجام داد؟

پاسخ:
آزمون یو من ویتنی به‌طور مستقیم برای مقایسه دو گروه استفاده می‌شود. اگر بخواهید بیشتر از دو گروه را مقایسه کنید، باید از آزمون‌های غیرپارامتریک دیگر مانند آزمون کروسکال-والیس استفاده کنید که قابلیت مقایسه چند گروه را دارا است.

10. آیا SPSS 16 قادر به انجام آزمون‌های غیرپارامتریک دیگری است؟

پاسخ:
بله، SPSS 16 ابزارهای آماری زیادی برای انجام آزمون‌های غیرپارامتریک دارد. برخی از این آزمون‌ها عبارتند از:

• آزمون ویلکاکسون (Wilcoxon Signed-Rank Test) برای مقایسه دو گروه مرتبط.
• آزمون کروسکال-والیس (Kruskal-Wallis Test) برای مقایسه بیش از دو گروه مستقل.
• آزمون فریدمن (Friedman Test) برای مقایسه چندین گروه مرتبط.

این پرسش‌ها و پاسخ‌ها به شما کمک می‌کنند تا درک بهتری از نحوه انجام آزمون یو من ویتنی در نرم‌افزار SPSS 16 و تفسیر نتایج آن پیدا کنید.