در آموزش‌های قبلی در مورد پنجره ویرایشگر داده صحبت کردیم. اکنون درباره نحوه وارد كردن اطلاعات پرسشنامه در spss صحبت می کنیم. ابتدا نگاهی به زبانه data view می‌اندازیم. در این زبانه، هر ردیف از شماره‌های 1,2,3,4,… مشخصات یک case را نشان می‌دهد. ستون‌ها variable یا متغیر هستند. به‌طور مثال، 50 نفر را موردبررسی قراردادیم و می‌خواهیم اطلاعات جمع‌آوری‌شده را در نرم‌افزار spss وارد کنیم. 25 نفر از این افراد گروه درمانی a، و 25 نفر دیگر گروه درمانی b را تشکیل می‌دهند.

نحوه وارد كردن اطلاعات پرسشنامه در spss ؛ تعریف کردن متغیر‌ها

در تب variable view باید متغیرها را تعریف کنیم. بدین منظور اسم متغیر، سن، نوع و اینکه تا چند رقم اعشار را در نظر بگیرد، مشخص می‌کنیم. در تب variable view ، اعداد 1,2,3,… دیگر متغیر نیستند. در ستون Name اول یک متغیر به نام id یا code وارد می‌کنیم که همان شماره‌ها در زبانه data view هستند که در اینجا تعریف می‌شوند. زمانی که code را تعریف کردیم، به data view آمده، می‌بینیم که اولین ستون عنوان code را به خود گرفته است. برای id یا code مقدار اعشار اهمیتی ندارد بنابراین در variable view اعشار (Decimals) را صفر قرار می‌دهیم. اولین متغیر به نام code را ساختیم.

وارد کردن اعداد در spss

تعداد Case ها 50 نفر است. از 1-50 را وارد می‌کنیم اگر 1000 نفر بود ، از 1-1000  را وارد می‌کنیم.  ازآنجاکه واردکردن دستی اعداد زمان زیادی می‌برد، بهترین روش استفاده از خاصیت AutoFill نرم‌افزار excel است.  ابتدا یک فایل excel بازکرده عدد1،2،3 را در سه خانه اول وارد کرده، سپس این سه سلول را انتخاب می‌کنیم موس را گوشه پایین آورده زمانی که به شکل+ در آمد آن را گرفته و به پایین می‌کشیم. اعداد به‌صورت خودکار تایپ می‌شوند. کلیک راست می‌کنیم، copy و اعداد را در اس پی اس اس، paste می‌کنیم. در اینجا متغیر code وارد شد. در بخش بعد درباره نحوه وارد كردن اطلاعات پرسشنامه در spss ازجمله متغیر اصلی بحث خواهیم کرد.

پرسش و پاسخ درباره نحوه وارد کردن اطلاعات پرسشنامه در SPSS

1. چگونه می‌توان اطلاعات پرسشنامه را در SPSS وارد کرد؟
برای وارد کردن اطلاعات پرسشنامه در SPSS، ابتدا باید در قسمت “Variable View” ویژگی‌های هر سوال (متغیر) را تعریف کنید. سپس در “Data View” داده‌های مربوط به هر پاسخ را وارد کنید. هر ستون در “Data View” نمایانگر یک متغیر (سوال پرسشنامه) است و هر ردیف نمایانگر یک پاسخ‌دهنده است.

2. در قسمت “Variable View” چه اطلاعاتی باید وارد شود؟
در “Variable View” باید برای هر سوال (متغیر) ویژگی‌هایی مانند نام، نوع داده، مقیاس اندازه‌گیری، مقادیر ممکن (برای سوالات بسته‌پاسخ) و سایر ویژگی‌ها را مشخص کنید. برای مثال:

• Name: نام متغیر (مثلاً “Q1” برای سوال اول).
• Type: نوع داده (عدد یا رشته).
• Label: برچسب توضیحی برای هر سوال (مثلاً “سن”).
• Values: برای سوالات بسته‌پاسخ، مقادیر ممکن را وارد کنید (مثلاً 1=مرد، 2=زن).
• Measure: مقیاس اندازه‌گیری (اسمی، ترتیبی، مقیاس).

3. آیا برای وارد کردن داده‌های پرسشنامه نیاز به تعیین مقیاس اندازه‌گیری هست؟
بله، برای هر سوال باید مقیاس اندازه‌گیری را مشخص کنید. به عنوان مثال، برای سوالاتی که گزینه‌های ترتیبی دارند (مثل “کاملاً موافقم” تا “کاملاً مخالفم”)، مقیاس “Ordinal” مناسب است. برای سوالات با مقادیر عددی، مقیاس “Scale” و برای سوالات اسمی از مقیاس “Nominal” استفاده می‌شود.

4. چگونه می‌توان مقادیر مختلف برای سوالات بسته‌پاسخ وارد کرد؟
برای سوالات بسته‌پاسخ، مانند سوالاتی که پاسخ‌ها به صورت گزینه‌های چندگانه هستند، باید در ستون “Values” مقادیر مختلف هر گزینه را وارد کنید. به عنوان مثال، برای سوالی با گزینه‌های “مرد” و “زن”، می‌توانید 1=مرد و 2=زن را وارد کنید.

5. چگونه می‌توان داده‌های پاسخ‌دهندگان را در “Data View” وارد کرد؟
پس از تعریف متغیرها در “Variable View”، باید داده‌های مربوط به هر پاسخ‌دهنده را در “Data View” وارد کنید. هر ستون مربوط به یک سوال است و هر ردیف داده‌ها مربوط به یک پاسخ‌دهنده است. به عنوان مثال، اگر سه سوال داشته باشید، سه ستون برای سه سوال ایجاد خواهد شد و پاسخ‌های هر فرد در ردیف‌های مختلف وارد می‌شود.

6. آیا می‌توان به صورت دستی اطلاعات پرسشنامه را در SPSS وارد کرد؟
بله، می‌توانید به صورت دستی داده‌ها را وارد کنید. برای این کار، پس از تنظیم متغیرها در “Variable View”، می‌توانید داده‌ها را مستقیماً در “Data View” وارد کنید. هر ردیف نشان‌دهنده پاسخ‌های یک فرد است و هر ستون برای یک سوال یا متغیر در نظر گرفته می‌شود.

7. آیا می‌توان داده‌های پرسشنامه را از یک فایل اکسل به SPSS وارد کرد؟
بله، SPSS از وارد کردن داده‌ها از فایل‌های اکسل پشتیبانی می‌کند. برای وارد کردن داده‌ها از اکسل، از گزینه “File” > “Open” استفاده کنید و فایل اکسل را انتخاب کنید. سپس داده‌ها به صورت خودکار به SPSS منتقل می‌شوند و شما می‌توانید آن‌ها را در “Data View” مشاهده کنید.

8. چگونه می‌توان مقادیر گمشده (Missing Data) را برای پاسخ‌های پرسشنامه در SPSS تعیین کرد؟
در SPSS می‌توانید برای مقادیر گمشده از ستون “Missing” در “Variable View” استفاده کنید. برای این کار، باید مقادیر خاصی را که به عنوان داده گمشده باید شناخته شوند، وارد کنید. مثلاً اگر پاسخ‌دهنده گزینه‌ای را ترک کرده باشد، می‌توانید از یک عدد خاص مانند 99 برای نشان دادن مقادیر گمشده استفاده کنید.

9. آیا برای وارد کردن داده‌های پرسشنامه در SPSS نیاز به کدگذاری مقادیر است؟
بله، برای سوالات بسته‌پاسخ که دارای گزینه‌های مختلف هستند، باید مقادیر را کدگذاری کنید. به عنوان مثال، در یک سوال با گزینه‌های “موافق”، “مخالف” و “بی‌نظر”، شما می‌توانید آن‌ها را به ترتیب کدگذاری کنید (مثلاً 1=موافق، 2=مخالف، 3=بی‌نظر).

10. چگونه می‌توان اطلاعات پرسشنامه را برای تحلیل‌های آماری در SPSS آماده کرد؟
پس از وارد کردن داده‌ها، باید از ابزارهای SPSS برای تحلیل‌های آماری استفاده کنید. این شامل استفاده از آزمون‌های توصیفی، آزمون‌های مقایسه‌ای، رگرسیون و سایر روش‌های آماری می‌شود. به عنوان مثال، برای بررسی توزیع داده‌ها می‌توانید از جدول فراوانی و نمودارها استفاده کنید.