SPSS یک نرم‌افزار آماری است که از آن برای تحلیل داده‌های حاصل از یک تحقیق استفاده می‌شود. شما با استفاده از نرم‌افزار SPSS می‌توانید به معتبر و قابل‌اتکا بودن نتایج تحقیقتان، معنی‌دار بودن یا نبودن فرضیه‌های تحقیقتان و ارتباط داشتن یا نداشتن متغیرها با هم پی ببرید. لذا اکثر دانشجویان کارشناسی ارشد برای انجام پایان‌نامه به آموزش نرم‌افزار SPSS نیاز دارند.

در آموزشگاه هورین ضمن این‌که کلاس‌های گروهی و خصوصی برای آموزش SPSS به متقاضیان برگزار می‌شود، شما می‌توانید با دنبال کردن مطالب وب‌سایت ما با کارکرد این نرم‌افزار آشنایی پیدا کنید.

نصب نرم‌افزار SPSS

برای شروع ابتدا باید یکی از نسخه‌های SPSS را بر روی کامپیوتر خود نصب کنید. آخرین نسخه‌ای که تا امروز (ژانویه 2019) روانه بازار شده SPSS 25.0 است. شما می‌توانید به‌راحتی نسخه‌های رایگان آن را در اینترنت بیابید و بر روی سیستم خود نصب کنید. البته درصورتی‌که خیلی تخصصی قصد ندارید از آن استفاده کنید و داده‌های شما فقط در حد جواب پرسشنامه‌های ساده است نسخه SPSS 16.0 می‌تواند کافی باشد.

این نرم‌افزار بر روی ویندوزهای 7, 8 و 10 قابل‌نصب است.

کار با نرم‌افزار SPSS

بعدازاینکه این نرم‌افزار را نصب کردید، یک صفحه جدول مانند اکسل خواهید دید. به فهرست بالای صفحه دقت کنید و ببینید چه گزینه‌هایی دارد. یک‌به‌یک هرکدام را باز کنید و حتی سعی کنید خودتان راه‌کار با آن را کشف کنید. وقتی توضیحات زیر را بخوانید متوجه خواهید شد که چقدر ساده است.

واردکردن داده‌ها

برای شروع کار با SPSS اولین کار واردکردن متغیرهاست. هر تحقیقی چند متغیر (variables) دارد. ابتدا باید آن‌ها را در نرم‌افزار SPSS تعریف کنیم. به‌این‌ترتیب ستون‌ها و ردیف‌هایی در مقابل هر متغیر نمایش داده می‌شود که می‌توانید داده‌های حاصل از هر متغیر را در مقابل آن در خانه‌های جدول وارد کنید.

توصیف داده‌ها در SPSS

SPSS این قابلیت را دارد که داده‌های واردشده را توصیف کند.

تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در SPSS

در ابتدای مطلب گفته شد که SPSS نرم‌افزاری آماری برای تجزیه‌وتحلیل داده‌هاست.

همان‌طور که تا اینجا دیدید کار با این نرم‌افزار بسیار ساده است. فقط کافی است شما متغیرها را به‌درستی در آن تعریف کنید و داده‌ها را وارد نمایید. کار تجزیه‌وتحلیل از طریق فهرست بالای صفحه و فقط با چند کلیک انجام خواهد شد.

تنها چیزی که ممکن است برای شما مشکل‌ساز باشد اطلاعات آماری شماست. برای کار با SPSS باید بدانید برای هر نوع نتیجه‌گیری نیاز به چه نوع تستی هست تا دستور انجام آن را به نرم‌افزار بدهید.

–         ارتباط بین داده‌ها

برای مثال شما می‌توانید ارتباط بین داده‌ها را پیدا کنید. اینکه داده‌ها با هم مرتبط هستید یا نه و اگر ارتباط دارند این ارتباط از چه نوعی است؟ با افزایش یکی، دیگری نیز افزایش میابد (ارتباط مستقیم) یا کاهش میابد (ارتباط معکوس)؟ این ساده‌ترین کار آماری است که SPSS می‌تواند انجام دهد.

علاوه بر یافتن ارتباط (correlation) شما می‌توانید از تست‌های مختلف دیگر نیز استفاده کنید. مثلاً:

–         Independent T-Tests

از این تست وقتی استفاده می‌شود که قصد دارید بین دو گروه مستقل از هم مقایسه انجام دهید.

–         Paired Samples T-Tests

این نیز یک نوع دیگر از T-Test است و وقتی استفاده می‌شود که شما یک گروه نمونه دارید و متغیرهایتان را – که مستقل از هم هستند – بر روی همین یک گروه آزمایش می‌کنید.

انواع تست‌های دیگری نیز وجود دارند که می‌توان از آن‌ها برای تحلیل داده‌ها استفاده کرد. برای شروع به ساده‌ترین تست‌ها بسنده می‌کنیم.