باوجود رشته‌های بدون کنکور دیگر مجبور نیستید برای قبولی در رشته دلخواه خود در کنکور سراسری شرکت کنید. به‌خصوص که تحصیل بدون کنکور در اکثر دانشگاه‌ها امکان‌پذیر شده است. دانشگاه‌های معتبری مثل دانشگاه آزاد، دانشگاه علمی کاربردی، دانشگاه پیام نور، دانشگاه‌های غیرانتفاعی و حتی برخی دانشگاه‌های سطح یک و دو سراسری  بدون کنکور از دانشجویان ثبت‌نام می‌کنند.

البته برای تمام رشته‌ها امکان تحصیل بدون کنکور وجود ندارد، مثلاً رشته‌های پزشکی صرفاً از طریق کنکور دانشجو می‌پذیرند.

ثبت‌نام بدون کنکور را ثبت‌نام بر اساس سوابق تحصیلی نیز می‌گویند، چون پذیرش در این روش بر اساس پیشینه تحصیلی و معدل داوطلب انجام می‌شود.

داوطلبان باید دفترچه ثبت‌نام را که در زمان ثبت‌نام بدون کنکور منتشر می‌شود دریافت کرده و مطابق آن عمل نمایند.

تمام دانشگاه‌هایی که در آن‌ها رشته‌های بدون کنکور تدریس می‌شود دفترچه ثبت‌نام بر اساس سوابق تحصیلی منتشر می‌کنند. دانشگاه‌های سراسری، پیام نور، غیرانتفاعی و مجازی باهم یک دفترچه ثبت‌نام دارند که از  وب‌سایت سازمان سنجش قابل دریافت است. دفترچه ثبت‌نام دانشگاه علمی کاربردی را نیز جداگانه اما از همان وب‌سایت سازمان سنجش باید دانلود کنید. دفترچه ثبت‌نام دانشگاه آزاد نیز در وب‌سایت خود دانشگاه آزاد موجود است.

خوشبختانه رشته‌های بدون کنکور برای تمام مقاطع تحصیلی ازجمله، کاردانی، کاردانی به کارشناسی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری وجود دارند اما شرایط ادامه تحصیل در کارشناسی ارشد و دکتری بدون کنکور متفاوت از شرایط کاردانی و کارشناسی بدون کنکور است که در مطالب پیشین به آن‌ها پرداخته شده.

نکاتی برای انتخاب رشته بدون کنکور

اولین نکته مهم اینکه در لیست کردن رشته‌های انتخابی‌تان به تقدم و تأخر رشته‌ها توجه داشته باشید؛ یعنی اولین گزینه‌ای که می‌نویسید باید رشته‌ای باشد که بیشتر از همه دوست دارید در آن قبول شوید، به عبارتی انتخاب اولتان باشد. به همین ترتیب دومین گزینه و گزینه‌های بعدی را به ترتیب علاقه بنویسید.

در زمان انتخاب رشته می‌توانید رشته‌های مربوط به دو گروه آزمایشی مختلف را انتخاب کنید؛ البته برای این منظور باید برای هر دو گروه آزمایشی ثبت‌نام کرده باشید.

نکته دیگری که در انتخاب رشته باید رعایت کنید این است که اگر در کنکور شرکت کرده‌اید و مجاز به انتخاب رشته شده‌اید، یا باید «فرم انتخاب رشته کنکور» را پر کنید یا «انتخاب رشته بدون کنکور»؛ یعنی شما نمی‌توانید هر دو فرم را پر کنید و درصورتی‌که این کار را انجام دهید فقط فرم انتخاب رشته بر اساس نمره کنکور برای شما منظور می‌شود.

قبل از مطالعه ادامه متن که در آن به معرفی رشته‌های بدون کنکور دانشگاه‌های مختلف پرداخته‌شده، به خاطر داشته باشید که این رشته‌ها مربوط به سال ۹۷ هستند و ممکن است در سال‌های آتی تغییرات اندکی در آن به وجود بیاید.

رشته‌های بدون کنکور کاردانی:

دانشگاه پیام نور در مقطع کاردانی چه پیوسته و چه ناپیوسته پذیرش ندارد.

دانشگاه‌های سراسری نیز برای سال ۹۷ کاردانی پیوسته را حذف کردند. در گذشته داوطلبان کار دانش و کسانی که مقطع پیش‌دانشگاهی را نگذرانده بودند می‌توانستند در رشته‌های کاردانی ناپیوسته دانشگاه سراسری ثبت‌نام کنند و در صورت قبولی واحدهای پیش‌نیاز را در دانشگاه بگذرانند که این امکان در حال حاضر وجود ندارد؛ اما اخباری رسیده که نشان می‌دهد ممکن است از سال 98 رشته های کاردانی پیوسته مجددا برقرار شوند.

یکی از شروط ادامه تحصیل در مقطع کاردانی پیوسته دانشگاه آزاد این است که جنس رشته انتخابی شما با رشته دیپلمتان یکی باشد. رشته‌هایی که ۲۰ واحدشان با واحدهای تخصصی و اصلی رشته موردنظر یکی باشد هم‌جنس به شمار می‌روند. البته رشته تربیت‌بدنی مستثنا از این قضیه است و شما هر دیپلمی که داشته باشید می‌توانید رشته تربیت‌بدنی را انتخاب کنید.

رشته‌های بدون کنکور کاردانی پیوسته دانشگاه آزاد:

مربی بهداشت، کودکیاری، حسابداری، امور اداری، الکتروتکنیک، صنایع شیمیایی، ساختمان، نقشه‌کشی و نقشه‌برداری، معدن، ساخت و تولید، تأسیسات، سفال و سرامیک، متالوژی، صنایع فلزی، صنایع نساجی، نرم‌افزار کامپیوتر، تکنسین ماشین‌های کشاورزی، صنایع چوب و کاغذ، امور دامی، امور زراعی، گرافیک، طراحی و دوخت، هنرهای تجسمی.

رشته‌های بدون کنکور کاردانی ناپیوسته دانشگاه آزاد:

به دلیل تنوع زیاد رشته‌های کاردانی ناپیوسته دانشگاه آزاد، توصیه می‌کنم به دفترچه راهنمای انتخاب رشته کاردانی ناپیوسته دانشگاه آزاد بر اساس سوابق تحصیلی مراجعه نمایید.

رشته‌های بدون کنکور کاردانی پیوسته آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای و مؤسسات غیرانتفاعی:

الکترونیک، ارتباطات و فناوری اطلاعات (IT)، برق، تعمیر و نگهداری تجهیزات پزشکی، الکتروتکنیک، نصب و تعمیر آسانسور و پله‌برقی، تعمیر و نگهداری ماشین‌های الکتریکی، نرم‌افزار کامپیوتر، سخت‌افزار کامپیوتر، ساخت و تولید، نقشه‌کشی عمومی، طراحی صنعتی، مکانیک خودرو، مکانیک صنایع، خدمات پس از فروش خودرو، کنترل کیفی خودرو، تعمیر و نگهداری خودرو، صنایع فلزی، تأسیسات، گازرسانی، مکانیک، صنایع چوب و کاغذ، هنرهای چوبی، صنایع اوراق فشرده چوبی، چاپ، ساختمان، اجرای ساختمان‌های بتونی، راه‌سازی، نگهداری، نگهداری و مرمت ساختمان، حمل‌ونقل ترافیک شهری، نقشه‌کشی معماری، شهرسازی، معماری سنتی، نقشه‌برداری، صنایع شیمیایی، شیمی آزمایشگاهی، بهره‌برداری پالایش گاز، صنایع نساجی، متالوژی، سرامیک، معدن، فراوری سنگ، ناوبری، الکترونیک و مخابرات دریایی، مکانیک موتورهای دریایی، حسابداری، حسابداری بازرگانی، تبلیغات و بازاریابی، امور اداری، کودکیاری، مدیریت خانواده، طراحی و دوخت، طراحی پوشاک، تربیت‌بدنی، گرافیک، انیمیشن، هنرهای تجسمی، طراحی و ساخت طلا و جواهر، فرش دستباف، قلم‌زنی، امور دامی، پرورش طیور، بهداشتیار دامپزشکی، تکنولوژی پرورش طیور، فراورده‌های بیولوژیک، گاوداری صنعتی، مرغداری صنعتی، تکثیر و پرورش آبزیان، پرورش زنبورعسل، امور زراعی و باغی، تولید قارچ‌های خوراکی، تولید و بهره‌برداری گیاهان دارویی و معطر، تولید نهال، تولید و پرورش سبزی و صیفی، گل و گیاهان زینتی، ماشین‌های کشاورزی، انتقال و توزیع آب کشاورزی، صنایع غذایی، نوازندگی ساز ایرانی، هتلداری.

رشته‌های بدون کنکور کاردانی سراسری (روزانه، شبانه، غیرانتفاعی) گروه ریاضی:

خط و ابنیه، ارتباطات و فناوری اطلاعات، تکنولوژی ماشین‌های کشاورزی، تکنولوژی مرتع و آبخیزداری، تولید و بهره‌برداری از گیاهان دارویی و معطر، تولید و فراوری خرما، شیمی آزمایشگاهی، علوم ورزشی، برق، جوشکاری، صنایع، عمران، معدن، مکانیک، معماری، نقشه‌برداری، هتلداری.

رشته‌های بدون کنکور کاردانی سراسری (روزانه، شبانه، غیرانتفاعی) گروه تجربی:

خط و ابنیه، ارتباطات و فناوری اطلاعات، بهداشت عمومی، بهداشت محیط، تکنولوژی تولیدات گیاهی، تکنولوژی ماشین‌های کشاورزی، مرتع و آبخیزداری، تولید و بهره‌برداری از گیاهان دارویی و معطر، تولید و فراوری خرما، شیمی آزمایشگاهی، علوم آزمایشگاهی، علوم ورزشی، برق، جوشکاری، صنایع، عمران، معدن، مکانیک، معماری، نقشه‌برداری، هتلداری، هوشبری

رشته‌های بدون کنکور کاردانی سراسری (روزانه، شبانه، غیرانتفاعی) گروه علوم انسانی:

علوم ورزشی، هتلداری

رشته‌های بدون کنکور کارشناسی

رشته‌های بدون کنکور کارشناسی پیوسته دانشگاه آزاد:

در ابتدا توصیه می‌کنم برای اطلاع از رشته‌های کارشناسی پیوسته بدون کنکور دانشگاه آزاد به دفترچه انتخاب رشته سوابق تحصیلی دانشگاه آزاد مراجعه نمایید.

رشته‌های کارشناسی پیوسته دانشگاه‌های سراسری را در ادامه می‌خوانید:

رشته‌های بدون کنکور کارشناسی سراسری (روزانه، شبانه، دانشگاه پیام نور و غیرانتفاعی) گروه ریاضی:

آمار، ادیان و عرفان، اقتصاد، اقتصاد کشاورزی، اقیانوس‌شناسی، باستان‌شناسی، ترویج و آموزش کشاورزی پایدار، جغرافیا، ریاضیات و کاربردها، زبان و ادبیات عربی، زمین‌شناسی، زیست‌شناسی جانوری، زیست‌شناسی دریا، زیست‌شناسی گیاهی، شیمی کاربردی، شیمی محض، علوم دامی، علوم قرآن و حدیث، علوم کامپیوتر، علوم مهندسی، علوم ورزشی، علوم و مهندسی آب، علوم و مهندسی جنگل، علوم و مهندسی باغبانی، علوم و مهندسی خاک، علوم و مهندسی شیلات، علوم و مهندسی صنایع غذایی (کشاورزی)، علوم و مهندسی محیط‌زیست، فیزیک، فیزیک مهندسی، مدیریت صنعتی، مهندسی اپتیک و لیزر، مهندسی انرژی، مهندسی ایمنی و بازرسی فنی، مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، مهندسی شیمی، مهندسی صنایع، مهندسی صنایع چوب و فراورده‌های سلولزی، مهندسی صنایع غذایی، مهندسی صنایع مبلمان، مهندسی طبیعت، مهندسی عمران، مهندسی فضای سبز، مهندسی کامپیوتر، مهندسی ماشین‌های صنایع غذایی، مهندسی معدن، مهندسی مکانیزاسیون کشاورزی، مهندسی مکانیک بیوسیستم (کشاورزی)، مهندسی مواد و متالوژی، هتلداری،

رشته‌های بدون کنکور کارشناسی سراسری (روزانه، شبانه، دانشگاه پیام نور و غیرانتفاعی) گروه تجربی:

آمار، ادیان و عرفان، اقتصاد، اقتصاد کشاورزی، اقیانوس‌شناسی، باستان‌شناسی، ترویج و آموزش کشاورزی پایدار، جغرافیا، ریاضیات و کاربردها، زبان و ادبیات عربی، زمین‌شناسی، زیست‌شناسی جانوری، زیست‌شناسی دریا، زیست‌شناسی سلولی و مولکولی، زیست‌شناسی گیاهی، شیمی کاربردی، شیمی محض، علوم دامی، علوم قرآن و حدیث، علوم کامپیوتر، علوم مهندسی، علوم ورزشی، علوم و مهندسی آب، علوم و مهندسی باغبانی، علوم و مهندسی جنگل، علوم و مهندسی خاک، علوم و مهندسی شیلات، علوم و مهندسی صنایع غذایی (کشاورزی)، علوم و مهندسی محیط‌زیست، فیزیک، فیزیک مهندسی، گیاه‌پزشکی، مدیریت صنعتی، مهندسی اپتیک و لیزر، مهندسی انرژی، مهندسی برق، مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، مهندسی شیمی، مهندسی صنایع، مهندسی صنایع چوب و فراورده‌های سلولزی، مهندسی صنایع مبلمان، مهندسی طبیعت، مهندسی عمران، مهندسی فضای سبز، مهندسی کامپیوتر، مهندسی ماشین‌های صنایع غذایی، مهندسی معدن، مهندسی مکانیزاسیون کشاورزی، مهندسی مکانیک بیوسیستم (کشاورزی)، مهندسی مواد و متالوژی، هتلداری

رشته‌های بدون کنکور کارشناسی سراسری (روزانه، شبانه، دانشگاه پیام نور و غیرانتفاعی) گروه علوم انسانی:

ادیان و عرفان، اقتصاد، باستان‌شناسی، جغرافیا، زبان‌شناسی، زبان و ادبیات عربی، علوم قرآن و حدیث، علوم ورزشی، فقه شافعی، مدیریت صنعتی، هتلداری

رشته‌های بدون کنکور کارشناسی سراسری (روزانه، شبانه، دانشگاه پیام نور و غیرانتفاعی) گروه هنر:

باستان‌شناسی، صنایع‌دستی، فرش، مرمت آثار تاریخی، مرمت بناهای تاریخی، هنر اسلامی، هنرهای صناعی

رشته‌های بدون کنکور کارشناسی سراسری (روزانه، شبانه، دانشگاه پیام نور و غیرانتفاعی) گروه زبان‌های خارجی:

آموزش زبان انگلیسی، زبان روسی، زبان و ادبیات اردو، زبان و ادبیات ارمنی، زبان و ادبیات انگلیسی، زبان و ادبیات فرانسه، مترجمی زبان انگلیسی

در ادامه پرسش و پاسخ‌هایی پیرامون عبارت “راهنمای انتخاب رشته‌های بدون کنکور” ارائه شده است که می‌تواند برای داوطلبان مفید باشد:

۱. رشته‌های بدون کنکور چه ویژگی‌هایی دارند؟

پاسخ: رشته‌های بدون کنکور به رشته‌هایی اطلاق می‌شود که برای پذیرش دانشجویان در آن‌ها نیازی به شرکت در آزمون سراسری (کنکور) نیست. پذیرش این رشته‌ها معمولاً بر اساس سوابق تحصیلی داوطلبان، معدل دیپلم یا کارنامه تحصیلی آن‌ها صورت می‌گیرد. این رشته‌ها برای داوطلبانی که موفق به شرکت در کنکور نمی‌شوند یا می‌خواهند از پذیرش سریع‌تری برخوردار شوند، گزینه مناسبی هستند.

۲. چگونه می‌توان رشته‌های بدون کنکور را انتخاب کرد؟

پاسخ: برای انتخاب رشته‌های بدون کنکور، ابتدا باید لیست رشته‌هایی که در مقطع مورد نظر (کارشناسی یا کاردانی) پذیرش بدون کنکور دارند را از سایت‌های معتبر مانند سازمان سنجش یا دانشگاه‌های مختلف بررسی کنید. سپس، باید رشته‌ای را انتخاب کنید که به علاقه و توانمندی‌های شما نزدیک باشد. علاوه بر این، باید شرایط و ضوابط پذیرش آن رشته در هر دانشگاه یا موسسه آموزشی را مطالعه کنید.

۳. آیا رشته‌های بدون کنکور اعتبار دارند؟

پاسخ: بله، رشته‌های بدون کنکور در صورتی که از دانشگاه‌های معتبر پذیرش شوید، دارای اعتبار هستند. این رشته‌ها تحت نظارت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری قرار دارند و مدرک فارغ‌التحصیلی آن‌ها برای ورود به بازار کار و ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر معتبر است.

۴. چه دانشگاه‌هایی رشته‌های بدون کنکور ارائه می‌دهند؟

پاسخ: دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی مختلفی رشته‌های بدون کنکور ارائه می‌دهند. برخی از دانشگاه‌های دولتی و غیردولتی، دانشگاه‌های آزاد، پیام نور، و برخی موسسات آموزش عالی دوره‌های بدون کنکور دارند. برای اطلاع از رشته‌های بدون کنکور هر دانشگاه، باید به سایت رسمی آن‌ها مراجعه کنید.

۵. چه شرایطی برای پذیرش در رشته‌های بدون کنکور وجود دارد؟

پاسخ: شرایط پذیرش در رشته‌های بدون کنکور معمولاً بر اساس معدل دیپلم یا کارنامه تحصیلی است. برخی دانشگاه‌ها ممکن است علاوه بر معدل، شرایط دیگری مانند شرایط سنی، جنسیت یا شهرستان محل اقامت را برای پذیرش در نظر بگیرند. همچنین، ممکن است برخی رشته‌ها دارای ظرفیت محدود باشند و اولویت پذیرش به کسانی داده شود که معدل بالاتری دارند.

۶. آیا پذیرش در رشته‌های بدون کنکور محدودیت دارد؟

پاسخ: بله، پذیرش در برخی رشته‌های بدون کنکور ممکن است محدود به ظرفیت خاصی باشد و به همین دلیل رقابت بین داوطلبان با معدل‌های بالا صورت گیرد. همچنین، در برخی دانشگاه‌ها، انتخاب رشته‌ها تنها در بازه‌های زمانی خاصی امکان‌پذیر است و داوطلبان باید از زمان‌های ثبت‌نام و پذیرش اطلاع داشته باشند.

۷. آیا می‌توان بعد از ورود به رشته بدون کنکور، تغییر رشته داد؟

پاسخ: بله، معمولاً دانشجویان می‌توانند پس از ورود به رشته بدون کنکور، در صورت تمایل، درخواست تغییر رشته بدهند. البته تغییر رشته شرایط خاص خود را دارد و باید با مشاوره دانشگاه و رعایت مقررات مربوطه صورت گیرد. همچنین، برخی دانشگاه‌ها محدودیت‌هایی در این زمینه دارند که باید قبل از اقدام برای تغییر رشته بررسی شوند.

۸. آیا در رشته‌های بدون کنکور می‌توان ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر داد؟

پاسخ: بله، مدرک فارغ‌التحصیلی از رشته‌های بدون کنکور معتبر است و دانشجویان می‌توانند پس از فارغ‌التحصیلی، در مقاطع تحصیلات تکمیلی (کارشناسی ارشد یا دکتری) ادامه تحصیل دهند. البته برای پذیرش در مقاطع بالاتر، ممکن است نیاز به قبولی در آزمون‌های ورودی خاص یا شرایط دیگری باشد.

۹. آیا رشته‌های بدون کنکور هزینه‌های بیشتری دارند؟

پاسخ: هزینه‌ها در رشته‌های بدون کنکور بسته به نوع دانشگاه و موسسه آموزشی متفاوت است. در دانشگاه‌های آزاد یا موسسات غیرانتفاعی، هزینه‌ها معمولاً بیشتر از دانشگاه‌های دولتی است. اما در مجموع، هزینه‌های رشته‌های بدون کنکور نسبت به رشته‌های با کنکور در بعضی موارد کمتر یا مشابه است.

۱۰. چه رشته‌هایی معمولاً در سیستم پذیرش بدون کنکور قرار دارند؟

پاسخ: برخی رشته‌هایی که در سیستم پذیرش بدون کنکور قرار دارند، شامل رشته‌های انسانی، هنر، زبان‌های خارجی، برخی رشته‌های فنی و مهندسی، و برخی رشته‌های مدیریتی هستند. این رشته‌ها به‌طور معمول به دلیل نیاز کمتر به آزمون تخصصی، از طریق سوابق تحصیلی پذیرش می‌شوند.

این سوالات و پاسخ‌ها می‌توانند کمک کنند تا داوطلبان انتخاب‌های بهتری برای پذیرش در رشته‌های بدون کنکور داشته باشند و مسیر تحصیلی خود را به درستی برنامه‌ریزی کنند.